Banki, które ułatwiły realizację rządowego programu ochrony wypłat (Paycheck Protection Program) w USA, początkowo postrzegały ten wysiłek jako niewielkie zwiększenie przychodów z delikatną premią, udzielając 525 miliardów dolarów na pożyczki dla przedsiębiorstw, które znalazły się w martwym punkcie po wybuchu pandemii COVID-19.

Ale gdy podatnicy zaczynają ponosić koszty związane z przyznaniem tych pożyczek, kredytodawcy tacy jak JPMorgan Chase & Co (JPM  ), Wells Fargo & Co (WFC  ) i Bank of America Corp (BAC  ), poszukują rozwiązań, które najprawdopodobniej będą przedmiotem wieloletniej kontroli regulacyjnej w związku z ich rolą w wydawaniu pieniędzy.

"Poczucie niepokoju jest wysokie", powiedziała Vivian Merker, konsultantka ds. zarządzania w firmie Oliver Wyman w Nowym Jorku. "Wciąż istnieje ryzyko utraty reputacji w związku z oszustwami związanymi z PPP, nawet jeśli zrobili wszystko, co było w ich mocy, aby przestrzegać zasad programu". Banki uczestniczące w Programie Ochrony Płac (PPP) udzieliły ponad 5,2 miliona pożyczek, które miały być spłacone przez rząd, pod warunkiem, że pożyczkobiorcy wykazali potrzebę finansową i wykorzystali większość gotówki na wypłatę wynagrodzeń. Oszustwa ze strony kredytobiorców pojawiły się prawie tak szybko, jak program, nadzorowany przez Small Business Administration (SBA). Departament Sprawiedliwości jak dotąd wniósł oskarżenia przeciwko 82 osobom fizycznym w 56 sprawach o około 250 milionów dolarów w pożyczkach, zgodnie z przeglądem przeprowadzonym przez Project On Government Oversight.

Do tej pory obciążenia dla kredytodawców były głównie administracyjne. Jeden z doświadczonych prawników, który doradza głównym bankom w sprawach dotyczących zgodności, powiedział, że klienci odpowiadali aż na 20 wezwań sądowych tygodniowo, sporządzając dokumenty i udostępniając pracowników do rozmów. Istnieje jednak coraz większa obawa, że sami kredytodawcy będą musieli stawić czoła wyzwaniom prawnym związanym z PPP, co już teraz prowadzi do wewnętrznych przeglądów zgodności, ostrzeżeń dla inwestorów, a nawet faktycznej sprzedaży portfeli kredytowych, zgodnie z publicznymi oświadczeniami i osobami znającymi sytuację. Co najmniej cztery banki ostrzegły inwestorów w zgłoszeniach akcjonariuszy o ryzyku regulacyjnym i prawnym związanym z PPP. Na przykład Bank of America stwierdził w lipcowym oświadczeniu, że jego udział w rządowych programach stymulacyjnych "może skutkować naruszeniem reputacji oraz działaniami i postępowaniami rządowymi, a także doprowadził i może nadal prowadzić do sporów sądowych, w tym pozwów zbiorowych". "W pełni współpracujemy z rządowymi dochodzeniami", powiedział Bill Halldin, rzecznik Bank of America.

Budynek Rezerwy Federalnej
Budynek Rezerwy Federalnej

Wśród możliwych zagrożeń eksperci wskazali na potencjalne naruszenia zasad składania wniosków w ramach programu "kto pierwszy, ten lepszy", stawiające w niekorzystnej sytuacji firmy należące do mniejszości i kobiety; prowadzenie odpowiedniej dokumentacji, zwłaszcza w przypadku wniosków o ulgi kredytowe; oraz przestrzeganie bardziej szczegółowych zasad "know your customer", co mogło doprowadzić do zwiększenia liczby oszustw. W marcu Kongres uchwalił ustawę o opiece opiewającej na 2,2 biliona dolarów (Cares Act), która obejmowała prawie 350 miliardów dolarów na pożyczki PPP, przy czym pula ta później wzrosła.

Pod presją szybkiego wyprowadzenia gotówki na zewnątrz, banki początkowo obawiały się, że wezmą na siebie zbyt dużą odpowiedzialność, nawet jeśli będą w stanie zarobić do 5% na opłatach za udzielenie kredytu i 1% na spłacie odsetek od kredytów gwarantowanych przez rząd. Pożyczkodawcy uzyskali od rządu obietnicę, że nie zostaną pociągnięci do odpowiedzialności, jeśli pożyczkobiorcy złamią zasady programu. W październikowym raporcie kongresowym stwierdzono, że kilku kredytodawców, w tym JPMorgan, PNC Financial Services Group Inc i Truist Financial Corp, przetwarzało większe kredyty PPP dla zamożnych klientów w tempie od dwóch do czterech razy szybszym niż mniejsze kredyty dla najbardziej potrzebujących małych firm. Stwierdzono również, że niektóre banki ograniczyły swoje programy pożyczek w ramach PPP do istniejących klientów.

Ta decyzja, jak napisano w raporcie, miała nieproporcjonalnie niekorzystny wpływ na firmy będące własnością kobiet i firm z udziałem mniejszości, ponieważ, według danych Rezerwy Federalnej USA, w zależności od okoliczności, polityka, która szkodzi takim "chronionym" grupom - nawet jeśli nieumyślnie - może naruszać uczciwe zasady udzielania kredytów.

Powołując się na wewnętrzną kwietniową prezentację, w raporcie stwierdzono, że Citigroup (C  ) zidentyfikował negatywny wpływ na te podmioty jako możliwe ryzyko braku zgodności z przepisami, ale zdecydował się początkowo nadać priorytet istniejącym klientom, ponieważ popyt był wysoki i wymagał mniejszej ilości manualnych interwencji.