Wokół szczepionki na koronawirusa firmy AstraZeneca (ANZ  ) i Uniwersytetu Oksfordzkiego narosła niepokojąca atmosfera kontrowersji. Na domiar złego europejski organ ds. zdrowia publicznego podał właśnie kolejny powód wzmagający obawy w kwestii bezpieczeństwa tego preparatu.

Europejska Agencja Leków (EMA) wykryła związek między wakcyną AstraZeneki, Vaxzevrią, a rzadkimi przypadkami zakrzepicy u osób, które się nią zaszczepiły. Instytucja zaapelowała w środę, by na etykiecie produktu znalazła się informacja o możliwości wystąpienia takich skutków ubocznych, jak zakrzepica oraz towarzyszący jej spadek płytek krwi.

Zgodnie z ustaleniami europejskiego regulatora ryzyko choroby pojawia się w ciągu dwóch tygodni od zastrzyku i jest ono zdecydowanie większe w przypadku kobiet poniżej 60 roku życia. Dostępne obecnie dane nie pozwalają ustalić, co powoduje te powikłania.

Badania wskazują jednak, że szczepionka AstraZeneki może wpłynąć na żyły w mózgu (powodując zakrzepicę zatok żylnych mózgu, CVST), na żyły w jamie brzusznej (doprowadzając do zakrzepicy żył powierzchownych, SVT) i na tętnice. Objawom mogą towarzyszyć także spadek poziomu płytek krwi i rzadziej krwawienie. Naukowcy udokumentowali 62 przypadki CVST oraz 24 przypadki SVT, z czego 18 zakończyło się zgonami.

Chociaż jeszcze nie jesteśmy w stanie zidentyfikować związku między szczepionką a chorobą, można przypuszczać, że u niektórych osób Vaxzevria wywołuje podobną odpowiedź układu immunologicznego co u pacjentów leczonych heparyną - małopłytkowość.

Organy ds. zdrowia w wielu krajach na świecie odradzają młodym ludziom szczepienie tą wakcyną, zalecając wybranie innej. Tymczasem zastrzeżenia w kwestii bezpieczeństwa zdrowotnego to tylko wierzchołek góry lodowej problemów AstraZeneki. Brytyjski koncern farmaceutyczny krytykowany jest również za wstrzymanie badań klinicznych, niedopełnienie terminów produkcji, wykorzystywanie przestarzałych danych do uzyskania zgody organów regulacyjnych, a także groźby zablokowania eksportu swojego preparatu do innych krajów.

Vaxzevria to jedna z czterech zatwierdzonych w Wielkiej Brytanii szczepionek. Pozostałe zostały opracowane przez duet Pfizer (PFE  )-BioNTech (BNTX  ), Modernę (MRNA  ) i Johnson & Johnson (JNJ  ).