W ujęciu globalnym różnica w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn zwiększa się z roku na rok. Obecnie luka płacowa kobiet i mężczyzn (gender pay gap) osiągnęła wartość najwyższą od czasu kryzysu finansowego w 2008 roku: w 2016 roku kobiety zarabiały średnio około 60% tego, co mężczyźni. Zgodnie z raportem opublikowanym przez Światowe Forum Ekonomiczne będziemy potrzebować około 170 lat, aby tę lukę zamknąć. Oznacza to, że za naszego życia nie uda się osiągnąć równości uczestnictwa kobiet i mężczyzn w życiu gospodarczym. Być może doczekają tego jednak nasze córki.
Analiza danych zbieranych przez ponad dekadę wykazała, że postęp nadal następuje zbyt wolno, aby w pełni zrealizować potencjał połowy ludzkości w trakcie naszego życia, The Global Gender Gap Report 2016
Global Gender Gap Index to wskaźnik opracowany przez Światowe Forum Ekonomiczne w celu opisania nierówności uczestnictwa kobiet i mężczyzn w życiu społecznym i gospodarczym w różnych krajach świata. Nierówność mierzona jest w czterech płaszczyznach: udział kobiet w życiu ekonomicznym, dostęp kobiet do edukacji, zdrowie i długość życia kobiet, aktywny udział kobiet w życiu politycznym. Każdy z tych filarów - będący złożeniem kilku wskaźników - oceniany jest w skali od 0 (całkowity brak równości) do 1 (pełna równość), albo inaczej w procentach równości (od 0% do 100%). Dla przykładu, udział kobiet w życiu ekonomicznym oceniany jest na podstawie m.in. wskaźnika aktywności zawodowej wśród kobiet, różnicy płac kobiet i mężczyzn na podobnych stanowiskach czy odsetka kobiet wśród pracowników na stanowiskach kierowniczych. Global Gender Gap Index stanowi średnią arytmetyczną z tych czterech wskaźników składowych. Począwszy do 2006 roku Światowe Forum Ekonomiczne publikuje co roku raport, w którym klasyfikuje kraje świata pod względem wysokości tego wskaźnika.
W raporcie z 2016 roku sklasyfikowano 144 kraje. Zdaniem autorów w dziedzinie zdrowia można mówić o 96-procentowej równości między kobietami i mężczyznami, w przypadku edukacji natomiast o 95-procentowej. Gorzej wypada ocena równości w warstwie ekonomicznej: wskaźnik składowy wyniósł w 2016 roku 59%, co oznacza najniższą wartość od 2008 roku. Warto dodać, że choć kobiety zarabiały średnio mniej niż mężczyźni, w porównaniu do nich pracowały dziennie średnio o niemal godzinę dłużej. Najniższą wartość osiągnął wprawdzie wskaźnik mierzący aktywny udział kobiet w życiu politycznym, który w 2016 roku wyniósł zaledwie 23%, w porównaniu jednak do równości płac kobiet i mężczyzn, gdzie w przeciągu 11 ostatnich lat udało się zmniejszyć lukę zaledwie o 4%, w tej dziedzinie obserwujemy stały wzrost wartości wskaźnika. Global Gender Gap Index, jak już wspomnieliśmy, będący średnią arytmetyczną wskaźników składowych, wyniósł w 2016 roku 68%, co oznacza, że średnio należy zamknąć lukę w wysokości 32% w czterech wymienionych na wstępie dziedzinach, aby osiągnąć globalną równość uczestnictwa kobiet i mężczyzn w życiu społecznym i gospodarczym.
Na pierwszych miejscach w 2016 roku znalazły się kraje skandynawskie: Islandia, Finlandia, Norwegia, Szwecja. Co ciekawe, 4 miejsce w zestawieniu zajęła Rwanda, jedyne państwo Afryki Subsaharyjskiej, które znalazło się w pierwszej dziesiątce. Rwanda uzyskała tak wysoka pozycję dzięki wyższemu niż w przypadku mężczyzn wskaźnikowi aktywności zawodowej wśród kobiet, a także wysokiemu wskaźnikowi aktywności kobiet w życiu politycznym - warto zaznaczyć, że Rwanda jest jednym z zaledwie dwóch krajów, w których liczba kobiet w parlamencie jest wyższa od liczby mężczyzn.
Polska znalazła się w 2016 roku w globalnym zestawieniu na 38 miejscu, w Europie natomiast zajęła 22 miejsce - wyżej od Polski znalazły się m.in. Irlandia (6 miejsce w globalnym rankingu), Niemcy (13) i Francja (17). W regionie Europy Wschodniej wyprzedziło nas 6 państw: Słowenia, Łotwa, Estonia, Litwa, Mołdawia i Białoruś. Wskaźnik Global Gender Gap Index dla Polski wyniósł w 2016 roku 72,7%. Wskaźnik składowy oceniający równość kobiet i mężczyzn w warstwie ekonomicznej wyniósł 69%, wskaźnik mierzący aktywny udział kobiet w życiu politycznym natomiast zaledwie 23,8%. Choć wartość wskaźnika mierzącego aktywny udział kobiet w życiu gospodarczym była wyższa od średniej (59%), warto zaznaczyć, że pod względem równości płac kobiet i mężczyzn Polska znalazła się na dość odległej, bo 124 pozycji z wynikiem zaledwie 53,1%, co oznacza, że kobiety w Polsce zarabiały średnio nieco ponad połowę tego, co mężczyźni na takim samym stanowisku. Z drugiej jednak strony wypadliśmy dobrze pod względem liczby kobiet na stanowiskach kierowniczych - wynik Polski dla tej kategorii to 67,1% podczas gdy średnia wynosi zaledwie 35,8%. Autorzy raportu podkreślają, że w porównaniu z rokiem ubiegłym Polsce udało się znacznie zmniejszyć lukę dochodową oraz płacową między kobietami i mężczyznami, a także zwiększyć liczbę kobiet w polityce, co pozwoliło na uzyskanie znacznie wyższej pozycji w rankingu. Warto zaznaczyć, że w 2015 roku Polska znalazła się na 51 miejscu w rankingu, natomiast w 2006 roku, a więc wtedy, gdy Światowe Forum Ekonomiczne opublikowało pierwszy tego typu raport, ze wskaźnikiem Global Gender Gap Index w wysokości 68% zajęła 44 miejsce na liście 115 państw.
Stany Zjednoczone znalazły się w 2016 roku w rankingu na 45 pozycji ze wskaźnikiem w wysokości 72,2%, a więc o wartości porównywalnej, choć nieco niższej od wartości dla Polski. USA nieco lepiej od Polski wypadła pod względem równości kobiet i mężczyzn w życiu gospodarczym (wskaźnik składowy osiągnął wartość 75,2%), gorzej natomiast w kontekście udziału kobiet w życiu politycznym (wskaźnik składowy wyniósł zaledwie 16,2%). Pod względem równości płac kobiet i mężczyzn Stany Zjednoczone znalazły się na 66 miejscu z wynikiem 65,3%, a więc niewiele wyższym od średniej (62,2%). W 2015 roku Stany Zjednoczone zostały sklasyfikowane na 28 pozycji, natomiast w 2006 roku ze wskaźnikiem Global Gender Gap Index w wysokości 70,4% zostały sklasyfikowane na 23 pozycji wśród 115 państw. Warto w związku z tym, zaznaczyć, że w przeciągu ostatnich 11 lat, kiedy USA udało się poprawić swój wynik o niecałe 2%, w Polsce udało się zmniejszyć lukę o prawie 5%.
